İKİLEMELERİKİLEMELER
Anlatımı güzelleştirmek, güçlendirmek, çekici kılmak amacıyla, kelimelerin çeşitli şekillerde yan yana getirilmesiyle oluşturulan söz öbeğine, ikileme denir.
İkilemeler Değişik Şekillerde Oluşturulur:
1- Yanı sözcüğün tekrarıyla oluşan ikilemeler:
Örnek: ağır ağır, deste deste, açık açık, yavaş yavaş…
2- Eş anlamlı ya da yakın anlamlı kelimelerle oluşan ikilemeler:
Örnek: Eş dost, doğru dürüst, kılık kıyafet, yalan yanlış, ses seda, ağrı sızı…
3- Karşıt (zıt) anlamlı kelimelerden oluşan ikilemeler:
Örnek: er geç, bata çıka, düşe kalka, aşağı yukarı, iyi kötü, gide gele…
4- Biri anlamlı diğeri anlamsız kelimelerden oluşan ikilemeler:
Örnek: boy pos, yırtık pırtık, eski püskü, eğri büğrü, ufak tefek, az buz…
5- İkisi de anlamsız kelimelerden oluşan ikilemeler:
Örnek: abur cubur, abuk sabuk, ıvır zıvır, eften püften, kem küm, eciş bücüş, mırın kırın…
6- Yansıma kelimelerden oluşan ikilemeler:
Örnek: mışıl mışıl, horul horul, çıtır çıtır, şıngır mıngır, şakır şakır, katır kutur…
7- Bir eylemin olumlu ve olumsuzunun birlikte kullanılmasıyla oluşan ikilemeler:
Örnek: gider gitmez, döner dönmez, bakar bakmaz….
8- İsmin hal ekini almış ilgili kelimelerin yan yana gelmesiyle oluşan ikilemeler:
Örnek: yan yana, omuz omuza, el ele, baş başa…
Not : İkilemelerin arasına herhangi bir noktalama işareti konulmaz.
|
